Ingezonden: Waarom FC Twente moet blijven bestaan

Op de schouders van Kenneth Pérez en Brian Ruiz maakt hij een ereronde door het stadion. Zijn naam wordt gescandeerd door alle aanwezige Twentesupporters. Het stadion van NAC, waar de wedstrijd plaatsvindt, neemt euforische sferen aan. Waar het stadion in Breda hoofdzakelijk geel en zwart oogt overheerst nu het rood van de ‘The reds’ uit het oosten van het land. Het állereerste kampioenschap van FC Twente is een feit en de gevierde man is Johan Valentijn Munsterman, in de volksmond beter bekend als ‘Joop’.

De club die in de eerste jaren van deze eeuw financieel aan de grond zit heeft leiding nodig en Joop Munsterman wil deze gaan bieden. Hij wordt in 2004 voorzitter van de club en wil de tukkers zowel financieel als sportief weer op de rails krijgen. Met de uitdrukking ‘samen de schouders eronder’ maakt hij indruk maar niemand weet dan nog dat die schouders hem zes jaar later ondersteunen tijdens zijn zegetocht door het stadion in Breda. [caption id="attachment_191" align="alignright" width="300"] Joop Munsterman[/caption]Joop maakt, samen met zijn rechterhand Aldo van der Laan, een einde aan de financiële crisis en bekroond zijn werk zelfs met een kampioenschap in het seizoen 2009/2010. Helaas voor Joop, Aldo en alle supporters is dit voorlopig het hoogtepunt want langzaam is het beleid van de twee bestuurders duistere wegen aan het inslaan. Uiteindelijk leidt dit beleid zelfs twee maal toe tot ‘punten in mindering’ als gevolg van het niet behalen van de financiële doelstelling die is opgelegd door de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB). Er is zelfs sprake van een eventuele onthouding van de licentie betaald voetbal, maar de geschiedenis en het maatschappelijk belang geven hoop aan het bestaansrecht van de club. Net zo snel als Joop de club aan de top krijgt weet hij de tukkers weer aan de grond te krijgen met het wanbeleid dat hij voert als voorzitter. Wederom doet Joop een beroep op de schouders van zijn spelers, ditmaal echter om hem troost te bieden in een wanhopige situatie.

Moet de licentie ingetrokken worden met als gevolg het verdwijnen van de club? Of moeten de reglementen het ontgelden en wint het sentiment?

Voetballiefhebbers zijn het unaniem met elkaar eens dat er een stuk voetbalgeschiedenis verloren gaat met het verdwijnen van de club in het betaald voetbal. Maar het kan niet zo zijn dat slechts de historie van de club zorg draagt voor het voortbestaan.

Waarom blijven?
Dat de club om sentimentele redenen zou moeten blijven bestaan is duidelijk, maar er gaat veel meer verloren. Onder de naam ‘scoren in de wijk’ draagt de club bij aan het maatschappelijk werk in de regio. Met tientallen projecten op het gebied van sport, gezondheid, scholing en betrokkenheid tonen ze aan het sociaal maatschappelijk aspect van de club erg serieus te nemen. Onder het motto ‘een goede buur (noaber) is beter dan een verre vriend’ zetten ze zichzelf in voor alle mogelijke doelgroepen. Het jaarlijkse voetbaltoernooi voor G-elftallen, het bewegingstraject voor ouderen maar ook theaterproducties, de schilderscursus en het voetbalkoor zijn voorbeelden van initiatieven van de club. Al deze activiteiten zullen per direct komen te vervallen wanneer de club uit het betaald voetbal zal worden verwijderd (Scoren in de wijk, 2015).

‘Kort na die bewuste bekerwedstrijd in Damascus, ben ik uit Syrië vertrokken’

[caption id="attachment_72872" align="alignright" width="300"] Tishreen stadion in Damascus[/caption]Een kleine greep uit het werk is het verhaal van de 16 jarige Ahmed die twee jaar geleden een bekerwedstrijd van zijn geliefde club Al Shorta bijwoont. Tijdens de wedstrijd wordt de stad Damascus gebombardeerd en voor de ogen van Ahmed beland één van de bommen in het strafschopgebied waarbij meerdere spelers omkomen. Twee jaar later krijgt hij van FC Twente de kans om een begin te maken aan de verwerking van zijn trauma. Samen met vijftig andere vluchtelingen wonen ze een wedstrijd bij van de Twente vrouwen. Langzaam kunnen ze het normale leven weer oppakken en hun draai vinden in deze maatschappij. Maar naast de projecten die ‘scoren in de wijk’ op poten zet is de club op meerdere vlakken ontzettend belangrijk voor de regio. In het wereldwijd geprezen boek ‘Soccernomics’ (Kuper & Szymanski, 2012) word duidelijk dat de belangen van relatief grote clubs er zo toe dan dat ze naar eigen zeggen veiliger zijn dat de Engelse bank. Aan de hand van uitgebreide berekeningen laten ze zien dat het opdoeken van een club met supporters aantallen als FC Twente financieel simpelweg onaantrekkelijk is. Dat er financiële aanpassingen zullen moeten worden gedaan staat vast. Maar dat er, zelfs met de huidige 80 miljoen schuld, nog een investering plaatsvindt vanuit de gemeente spreekt boekdelen. In feite is er sinds 1960 wereldwijd geen grote club meer verloren gegaan ondanks grote financiële drama’s. Een voorbeeld van een laatste redmiddel is Rangers FC, voormalig Glasgow Rangers, die een doorstart maakte na failliet te zijn verklaard (Kuper & Szymanski, 2012).

‘Uit onderzoek blijkt dat 21,7 procent van de Nederlanders de Enschedeërs een warm hart toedraagt’

En dat FC Twente een grote club is staat vast. De immense achterban besluit zelfs de boete te betalen die door de KNVB wordt opgelegd.

Maar ook de cijfers over de supportersaantallen liegen er niet om. Zelfs in het dramatische seizoen waarin de club zes punten moest inleveren kwamen er gemiddeld 28.518 supporters naar de Grolsch Veste om de mannen aan te moedigen. In het huidige seizoen lijkt dit uit de lopen op een minimale daling. Naast de traditionele top 3 hebben de Tukkers gedurende het hele seizoen daarmee de meeste supporters op de tribunes. Over de achterban heeft FC Twente dus niets te klagen. Uit onderzoek van Sport+Markt, jaarlijks ingehuurd door de Eredivisie, blijkt zelfs dat 21,7 procent de Nederlanders ‘de Enschedeërs een warm hart toedraagt’ (Volkskrant, 2012).

Waarom verdwijnen?
Een hoop redenen dus om de club te laten bestaan, maar we hebben in ons land ook te maken met regels en afspraken. Ongeacht de liefde voor voetbal en de prachtige historie van de club zijn er daarom genoeg redenen de licentie af te pakken. Want financieel heeft FC Twente helaas een aantal gruwelijk misstappen begaan.

Als we kijken naar het licentie reglement van de KNVB valt de verwijzing naar artikel 11 lid 6 op. In vrije vertaling wordt hier beschreven dat de licentie zal worden ingetrokken wanneer bij 9 opeenvolgende meetmomenten de club in categorie 1 eindigt (KNVB, 2015). Hoeveel meetmomenten er reeds zijn gepasseerd is onduidelijk, maar opvallend is wel dat Sportclub Veendam in dezelfde periode in deze ondertoezichtstelling wordt gezet. Deze club verdwijnt in 2013 van het toneel, waar FC Twente nog altijd mee doet op het hoogste niveau.
Dan is er nog het duistere verhaal over de investeringsmaatschappij Doyen waar Twente aangeklopt zou hebben toen bleek dat contanten hard nodig waren. Doyen zou geïnvesteerd hebben in de club en in ruil daarvoor aanspraak maken op een toekomstige transfersom die de spelers zullen maken. FC Twente is de eerste die zich waagt aan een dergelijke constructie in Nederland waarbij de kans groot is dat investeringsmaatschappijen invloed krijgen op het beleid van de clubs. UEFA baas Platini alsmede de FIFA hebben zich reeds negatief over de situatie uitgesproken en aangegeven dat onderzoek niet uitblijft. Eventueel kan de aanklager betaald voetbal daar, aan de hand van het tuchtreglement, uitsluitsel over bieden (NRC, 2015).

‘UEFA-baas Michel Platini noemde dit soort constructies inhumaan’

[caption id="attachment_72874" align="alignright" width="300"] Faillissementen in het betaald voetbal [/caption]Een deel van de voorstanders om Twente te laten boeten wijst terecht op de discriminerende benadering van de KNVB. Want de laatste jaren verdwenen wel degelijk een aantal clubs uit het betaald voetbal. Haarlem, AGOVV, RBC Roosendaal en het eerder genoemde Veendam verloren allen hun licentie door slecht financieel beleid. Als geboren Roosendaler, kind van de club en vast bezoeker van de Voltaside kan ik me goed voorstellen dat er ontevredenheid heerst.

Door deze discussie wordt al snel duidelijk dat we te maken hebben met een ethisch dilemma.

Gevolgenethiek
Kijkend naar de gevolgenethiek zien we met name nadelen als de club verdwijnt. Het is zonde om de club te laten gaan door zijn historie en de financiële consequenties zijn groot alsmede het verlies van de maatschappelijke projecten. Gezien de gevolgen zou wel gezegd kunnen worden dat het consequenties heeft in de toekomst, doordat andere club een ‘negatief’ voorbeeld voorgeschoteld krijgen. Het zou kunnen zijn dat door deze beslissing in de toekomst meer financieel wanbeleid zou kunnen plaatsvinden.

Beginselen ethiek
Daar tegenover staat de beginselen ethiek van waaruit de redenering hoofdzakelijk gericht is op regels en principes. En er is geen discussie nodig om te zeggen dat regels zijn overtreden en waarmee de club dus principieel zou moeten verdwijnen. Veendam moest het lootje leggen, dus ook FC Twente. En hoe zit het precies met de eerder genoemde meetmomenten van de KNVB? Waarom is hier zo weinig duidelijkheid over? Het is toch niet zo dat zij de club een hand boven het hoofd houden? Bovendien spreken zowel de FIFA als de UEFA (zelf helaas ook niet vrij van schandalen) over een duistere constructie. Kijkend vanuit de beginselen ethiek is het duidelijk dat de club niet langer beschikt over bestaansrecht.

Deugdenethiek
En dan de, nog niet besproken deugdenethiek. De door Aristoteles uitgeschreven manier van kijken waarbij de mens en zijn kernwaardes centraal staan.

"Ik zal FC Twente nooit schade berokkenen."

Met bovenstaande uitspraak die hij doet bij de plaatselijke omroep noemt Joop precies dat wat in het nieuws en de media veelal onbesproken blijft. De beste man heeft Twente uit de crisis gehaald en notabene kampioen van het land gemaakt. Hij durfde groot te denken, maar is uiteindelijk misschien wel te groot gaan denken. Van alle kernwaardes die Aristoteles ooit bedacht pak ik gedrevenheid. Zonder die gedrevenheid had hij Twente nooit uit dat diepe dal kunnen halen, maar de balans miste. Joop overdreef zijn gedrevenheid en miste daardoor andere kernwaardes als eerlijkheid, geweten en verantwoordelijkheid. Je zou kunnen spreken van een persoonlijke fout. Hooguit een fout door het tweekoppige voorzitterschap, maar zeker niet van een structurele fout van de gehele club, en in de basis is de intentie altijd goed geweest.

Nieuws
Door het ongelofelijke actuele thema blijft er informatie binnenstromen. Dit geeft enerzijds duidelijkheid over de situatie, maar het maakt ook dat het steeds lastiger is om stelling in te nemen. Een opgelegde boete, door de supportersvereniging betaald, is een eerste consequentie alsmede het drie jaar niet mogen spelen van Europees voetbal. De website Voetbalprimeur (2015) kopt ‘misleidend FC Twente komt weg met relatief lage straf’. Overigens is hier sprake van een opgelegde sanctie van de KNVB, waarmee gezegd wordt dat eventuele sancties van de FIFA nog volgen. [google]

Tijd heelt alle wonden
Het kan even op zich wachten, maar de club verdient een kans om weer te stralen. Sommige projecten vragen nou eenmaal tijd. Er zijn fouten gemaakt, dat zal ik niet ontkennen. Maar het feit dat deze fouten gemaakt zijn door twee mensen blijft aan me knagen. Ik richt me daarmee hoofdzakelijk op de gevolgenethiek, en ben me daarmee ook bewust dat ik weinig uitdoe op regeltjes en afspraken. Maar laten we eens goed kijken naar enkele getalletjes. 6 technische functies waaronder de trainer, 12 bestuurlijke functies, 25 voetballende mannen, en vergeet de 25 vrouwen van de dames selectie niet. Tientallen jeugdteams, honderden vrijwilligers en stewards, duizenden deelnemers van maatschappelijke projecten. 28000 fans op de tribune, tienduizenden fans van achter hun televisie en het overige deel van de 21.7 procent van de Nederlanders die zich achter FC Twente schaart. Een kleine berekening laat zien dat het gaat om 1,7 miljoen mensen die de dupe zijn van 2 personen die de realiteit even uit het oog verloren waren. 1,7 miljoen mensen zien een prachtige geschiedenis verdwijnen. 1,7 miljoen mensen die onrecht wordt aangedaan. Joop en Aldo kunnen we nog wel opvangen. Ze zullen niet meer op schouders gedragen worden, maar er ééntje bieden om op uit te huilen is te doen. Maar 1,7 miljoen mensen met dit verlies op zadelen, daar hebben we simpelweg niet genoeg schouders voor.

En dáárom moet
FC Twente blijven bestaan.

Martijn Rödel
[ligatus]