Column Vak-P: Utrecht gekraakt?

Het klonk als een aantrekkelijk aanbod maar de uitkomst kan wel eens duur uitpakken... De wedstrijd was bijna afgelopen en al lang gespeeld. Twente stond met ruime cijfers voor. Het Utrechtse publiek stond letterlijk te schreeuwen aan de poorten van het stadion en eiste iemands’ kop. Het meest voor de hand lag de kop van één van de meegereisde Twentesupporters. De Utrecht aanhang, getergd door enkele incidenten in de jaren ervoor, liet zich gelden. De politie stond hen in de weg. Die politie, die compleet verrast werd door de massale aanwezigheid van probleemsupporters. Een aanzienlijke inschattingsfout, zoals later werd gezegd. De politie had de wedstrijd namelijk helemaal niet als risicoduel gezien. Om die reden was er ook nauwelijks ME aanwezig en stonden er weinig agenten klaar om direct in te kunnen grijpen. De burgemeester, ook getergd door enkele incidenten in de jaren ervoor, was vastbesloten tot het uiterste te gaan om mensen te laten boeten. Hij kondigde een grondige zoekactie naar de daders aan. Echter, waar ligt de grens waar iedereen zich aan dient te houden? Wat zijn die zogenaamde grondbeginselen? Ben je nu onschuldig zolang het tegendeel bewezen wordt, of schuldig zolang je niet kunt bewijzen dat je niets hebt misdaan?

De Utrechtse politie besluit van Utrechtse verdachten, betrokken bij de aanvallen op de politie, foto’s op het Internet te zetten. Op deze manier hopen ze snel en goedkoop zoveel mogelijk daders te kunnen pakken. Met de Feyenoord-rellen in Hoek van Holland eerder, was een nieuwe fase van rellen aangebroken. Politie in het nauw, opgejaagd door tientallen supporters. Er waren schoten gevallen. Er volgde ook een nieuwe manier van supporters opsporen en veel mensen waren het er mee eens dat bij dat grensoverschrijdende gedrag, nieuwe opsporingsmethoden nodig waren.

Nu hoor je vanuit de Utrechtse politiek, waarschijnlijk beïnvloedt door enkele uitspraken van supporters e.d., dat de rellen aangewakkerd zouden zijn door het ‘gooien van vuurwerk uit het Twentevak’. De mensen die er zelf bij waren weten dat dat erg meevalt en nogal een zwak excuus is om politieagenten aan te gaan vallen buiten het stadion. Die aanval was fout en misschien ook wel grensoverschrijdend. De vuurwerkknal die klonk, mogelijk gegooid vanuit het Twentevak, en de paar jongens die naar beneden renden om bij het hek te rammelen waren niet de braafste jongetjes van de klas. Wat misschien nog even benadrukt dient te worden is dat er absoluut geen vuurwerk op gezinstribunes werd gegooid. Vele mediabronnen deden dat namelijk wel vermoeden. Een knal dus en wat gerammel aan een hek. Grensoverschrijdend voetbalgeweld was het allerminst.

Moeten hier mensen om gepubliceerd worden als ‘verdachten’ op het internetadres van de politie? Frappant is het, dat de verdachte van het gooien met vuurwerk, niet bij de foto’s op het net zit, aldus de politie woordvoerder. Hier worden dus supporters publiekelijk aan de schandpaal genageld. Je hebt als veroordeelde of als officiële verdachte meer recht op privacy, dan als supporter, zo lijkt het. Het gaat hier om een publieke veroordeling.

De gevolgen van het op deze manier aan de schandpaal nagelen van personen zijn niet gering. Sta je als supporter een uitwedstrijd te bekijken, ben je het volgende moment een verdachte. Van wat is nog onduidelijk. Een ander voorbeeld: sta je als supporter met beide armen omhoog, niet gek met die uitslag, ben je het volgende moment een verdachte van het brengen van de Hitlergroet. Zonder pardon en zonder navraag wordt ook jij op het net gepubliceerd. Met alle gevolgen van dien. De media maakt je van verdachte van god mag weten wat, al tot ‘hooligan’. En twee persberichten verder sta je al te boek als ‘levensgevaarlijke hooligan’. Een beladen term die, dat kan de politie ook voorzien, wordt overgenomen en uitgebreid gebruikt door alle media.

Op deze manier met je foto op zo een site, zorgt voor een publiek opinie. Je wordt nergens van verdacht, het is niet zeker of je überhaupt wel iets gedaan hebt, maar je foto blijft in de gedachten bij de mensen hangen als: “de hooliganpersoon op de politiesite of waar rook zal wel vuur zijn”. Straks wordt je inderdaad vrijgesproken, maar blijf je herinnerd worden als 'die hooligan'. Met mogelijke ontslagen, stukgelopen relaties, publieke afkeer, etc. tot gevolg.

Wat zou de reden kunnen zijn voor de publicatie van foto’s? Zou het gaan om het politieke spelletje van: wij een paar supporters uit Utrecht, dus jullie ook een paar supporters uit Enschede? De Utrechtse politie wil graag scoren en voert strak de opdrachten van hun burgervader uit. Tevens heeft het er alle schijn van dat de politie in Utrecht de achterban koest wil houden door nu te zeggen dat ze ook wat Twentse aanhoudingen plegen. Om de innige samenwerking te benadrukken, laten de dienders in Enschede zich ook van hun beste kant zien en geven toestemming een aantal foto’s te publiceren. Pikant detail is overigens dat de politie in Enschede al jaren werkt volgens de tactiek ‘Hooligans in beeld’. Dat houdt in dat er veel wordt geïnvesteerd door de politie in kennis van naam en toenaam van de ‘beruchte supporters’ van Twente. Er zijn minstens 4 agenten die wekelijks meegaan naar de wedstrijden, al seizoenen lang. De politie probeert met behulp van het plaatsen van de foto's de jongens op het bureau te krijgen. Iedereen weet dat het ook af kon met een simpel telefoontje.

Vaststaat dat ze de foto’s in Enschede wel hebben gezien, maar de supporters die ze niet konden herkennen, werden vrijgegeven om te publiceren. Of, en dat lijkt me ook vervelend voor het Twentse korps, zou het hele Twentse korps zijn overgeslagen en/ of te licht bevonden zijn? Vanuit dat oogpunt bezien, lijkt het wat slaafs dat ze alsnog Utrechtse collega’s in hun bureau Twentse supporters laten ontvangen. De Utrechtse agenten kunnen blijkbaar beter de navraag bij de Twentse supporters doen.

Rechterlijk gezien is het hele verhaal ook vreemd. Wat is het doel van de agenten? Ze willen de supporters te spreken krijgen. Vervolgens wordt de site van de politie gebruikt en de media opgezocht om dat voor elkaar te krijgen. Dat staat niet in verhouding tot elkaar en dat noem je dan : disproportioneel. Je staat nu met foto en al op het Internet bekend als hooligan, terwijl de foto’s geen uitsluitsel geven dat diegene ook echt wat gedaan heeft. Het is tenslotte geen film van een heterdaad.

Welke delicten ze proberen op te sporen is de vraag. Zou het om vernieling gaan? Dan zou je de daders moeten spreken die iets kapot hebben gemaakt. Er is echter niets gesneuveld. Deze grootse manier van aanpak zou ook kunnen gaan om het verkrijgen van bewijs tegen de vuurwerkdaders. Dan is het drie bruggen te ver, want je wordt nu afgeschilderd als een 'echte hooligan'. Ze hadden ook gewoon om getuigen kunnen vragen. Kortom: wanneer het gaat om een strafrechtelijke vervolging, dan hebben ze bewijzen nodig. Getuigen zijn dan nodig. Om hier het internet voor te gebruiken is belachelijk.Wanneer er een politieke reden achter schuilt, de burgemeester wilde immers scoren na de vele flaters die er onder zijn hoede in Utrecht hebben plaatsgevonden. Op deze manier kan hij pochen met hoeveel mensen hij heeft opgespoord. Als hij al zo van Internet gebruik maakt, dan mag iedereen het. Het zou betekenen dat iedereen vogelvrij is om het net te gebruiken op zijn manier. Inbrekers en hun daden, leerkrachten die aan het werk zijn publiceren, stiekem naaktfilmpjes maken.

De toekomst wordt behoorlijk beïnvloed door de recente acties. De politie wil graag in contact komen en blijven met de fanatieke supportersgroepen. De bereidheid van Vak P is in ieder geval tot een dieptepunt gezonken. Het maatschappelijke belang van voetbal wordt allang onderkend. Op deze manier wordt de kloof tussen politie en burgers nog groter dan hij al is. Het beeld dat de maatschappij bij de politie heeft, verandert in de richting dat de politie al lang je vriend niet meer is, zoals vroeger werd beweert. Je kunt er maar beter bij uit de buurt blijven, want voor je het weet heb je een probleem waarvan je de uitkomst niet kent. ‘Vertrouwen komt te voet en gaat te paard’, werd ons eens door een bekende politieman gezegd. Hij zal nog wel onderweg zijn dan… En als hij komt mag hij zijn fototoestel weglaten.

Bron: Vak P